آبشستگي ناشي از جتهاي مستطيلي در پائين دست پرتابه هاي جامي شكل

پرتابه هاي جامي شكل به عنوان سازه مستهلك كننده انرژي در انتهاي سرريز سدهاي بلند به منظور كاهش هزينه ها در مقايسه با ديگر مستهلك كننده هاي انرژي استفاده مي شود. در اثر ريزش جت آب و برخورد آن با بستر رودخانه معمولا آبشستگي اتفاق مي افتد كه گسترش آن مي تواند پايداري سرريز، سد و سازه هاي مرتبط را به مخاطره بيندازد، ضمن اينكه تجمع مواد فرسايش يافته مي تواند با تغيير رقوم پاياب بر عملكرد خروجي سدها يا نيروگاه ها تاثير گذارد. از اين رو هدف اصلي اين تحقيق بررسي پديده آبشستگي و عوامل موثر بر آن ميباشد. ابتدا با استفاده از آناليز ابعادي و بكارگيري تئوري باكينگهام روابط كلي براي ماكزيمم عمق آبشستگي، ارتفاع پشته بالا دست و پايين دست حفره آبشستگي بصورت تابعي از متغيرهاي بدون بعد از جمله SN ، كه نسبت مجموع نيروهاي محرك به مجموع نيروهاي مقاوم در حركت ذره تحت تاثير جريان آب ميباشد، بدست آمده سپس با انجام آزمايشهاي متعدد در شرايط متفاوت هيدروليكي و اندازه ذرات نتايج مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته اند. در اين بررسي ها تغييرات ماكزيمم عمق آبشستگي، ارتفاع پشته بالا دست و پايين دست حفره با تك تك متغيرها بررسي و مدلهاي خطي و غير خطي چند متغيره براي پيش بيني آنها بدست آمده است . براي بررسي توانمندي مدلهاي بدست آمده و جايگاه آنها در بين مدلهاي موجود داده هاي محققين ديگر به كار گرفته شد و امتياز مدلهاي بدست آمده از ديگر مدلها بيشتر بدست آمد.