پهنه بندي خطر روانگرايي در سواحل درياي مازندران

تمايل به تراكم خاكهاي دانهاي، غيرچسبنده، سست، اشباع و متعلق به عهد حاضر، تحت تأثير بارگذاري لرزهاي، در شرايطي كه امكان زهكشي وجود نداشته باشد، باعث افزايش فشار آب منفذي و نتيجتاً كاهش مقاومت برشي خاك و روان شدن آن ميشود. اين پديده كه روانگرايي يا آبگونگي ناميده ميشود، بصورت نشست، ايجاد ترك و شكاف، فوران آب و گل، جوشش ماسه و تراوش آب از خلل و فرج موجود در سطح زمين تظاهر ميكند. از جمله خسارات ناشي از روانگرايي نشست و انحراف سازهها در اثر كاهش ظرفيت باربري پيها است. اين پديده در موارد متعدد از جمله زلزلههاي نيگاتا، آلاسكا و رودبار مشاهده شدهاند. وجود رسوبات دانهاي فاقد دانهبندي خوب، تراكم كم، سطح آب زيرزميني و لرزهخيزي بالا در مناطق ساحلي درياي خزر احتمال برزو اين پديده را در اين ناحيه تشديد مينمايد. بنابراين تهيه نقشه خطر روانگرايي اطلاعات با ارزشي را جهت مكانيابي مناسب سازههاي جديد و انجام اقدامات بهسازي ابنيه موجود، در اختيار قرار خواهد داد و به اين ترتيب ميزان خسارات احتمالي ناشي از روانگرايي را تا حد زيادي كاهش خواهد داد. در اين مطالعه با بكارگيري مجموعهاي از عوامل مؤثر در وقوع روانگرايي مانند زمينشناسي كواترنر، عمق آب زيرزميني، فاصله از گسلها و رودخانه ها، شتاب زمين، متوسط بارندگي سالانه و تحدب زمين و همچنين بخدمتگيري سامانه هاي اطلاعات جغرافيايي، نقشه پهنهبندي خطر روانگرايي براي مناطق ساحلي درياي خزر در سه رده كم، متوسط و بالا ارائه گرديده است.