الگوي جريان در قوس و مكان‌يابي بهينه سردهانه آبگير

رسوبات بستر در بازه هاي قوسي شكل رودخانه، به دليل وقوع جريان حلزوني ناشي از شرايط انحناء، تحت تأثير اين جريان از ساحل قوس خارجي به سمت قوس داخلي رانده خواهند شد بنابراين امكان دستيابي به جريان، با ميزان رسوب كمتر در ساحل قوس خارجي براي اهداف انحراف جريان آب عملي خواهد بود، همچنين به دليل فرسايشي كه در قوس خارجي به وقوع مي پيوندد، عمق آب در اين ناحيه افزايش يافته و بار بستر در عمق بيشتري از سر دهانه آبگير حركت خواهد نمود، لذا مكاني از قوس كه در آن، جريان مارپيچي به بلوغ كامل و به عبارت ديگر به حداكثر قدرت رسيده باشد، محل تشكيل چاله (محل بيشترين فرسايش) بوده كه در آن شرايط فوق الذكر تشديد يافته و محل مناسب تري براي جانمايي آبگير خواهد بود. در اين تحقيق ضمن بررسي الگوي جريان در قوس موقعيت تشكيل چاله و بالطبع مكان مناسب سردهنه آبگير بر روي مدل فيزيكي با مقطع ذوزنقه اي در پيچان رودي با تزريق پيوسته رسوب (باربستري) مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج اين تحقيق نشان داد كه محل تشكيل چاله وابسته به عدد فرود جريان ورودي به قوس مي باشد و با افزايش عدد فرود از نواحي پائين دست به بالا دست جريان در قوس منتقل مي گردد. همچنين در اثر انحراف جريان به داخل آبگير، ضمن كاهش قدرت جريان ثانويه در قوس خارجي، شيب طولي رودخانه افزايش مي يابد و تأثير توامان آنها باعث انتقال چاله به سمت بالا دست خواهد شد، مقدار انتقال بستگي به درصد انحراف جريان دارد و حداكثر تا 9 درجه به دست آمده است.