آسيب پذيري و مقاوم سازي شريان هاي حياتي در زلزله

در اين مقاله تأثير خطرات لرزه اي بر روي شريان هاي حياتي به ويژه تأسيسات آبرساني به همراه عملكرد آنها در زلزله هاي مهم گذشته بررسي مي‌شوند. سپس مقاوم سازي لرزه اي شريان هاي حياتي از ديدگاه هاي مختلف مورد مطالعه قرار مي گيرد. براي اين منظور نخست خطرات لرزه اي موثر بر شريان هاي حياتي بررسي شده و عملكرد و آسيب هاي وارده بر آنها در زلزله هاي گذشته تشريح و خسارت هاي مختلف رده بندي مي‌گردد. شريان هاي حياتي مانند شبكه آبرساني، شبكه برق رساني، شبكه مخابراتي، سيستم گازرساني و شبكه راه‌هاي درون شهري و برون شهري از سازه هاي زير بنايي براي زندگي شهري مي باشند. تفاوت هاي شريان هاي حياتي يا سازه هاي بنيادي با ساختمان از ديدگاه مهندسي زلزله تشريح شده اتس. تعداد ساختمان ها بسيار زياد بوده تعداد بهره بردار هر يك كم مي باشد. تعداد ساختمان هاي بنيادي كم تعداد بهره برداران بسيار زياد مي باشد. سازه هاي ساختماني به طور عمده در تملك اشخاص (حقيقي) هستند. در حالي كه سازه هاي بنيادي به طور عمده متعلق به دولت (اشخاص حقوقي) مي باشد. ساختمان ها سازه هايي منفرد بوده و خرابي آنها در هنگام زلزله مشكل عمده اي در خدمات عمومي ايجاد نمي كند. در حاليكه آسيب در سازه هاي بنيادي حتي در يك نقطه، باعث اختلال در خدمات عمومي مي گردد. مثلا خرابي در يك نقطه از شبكه راه و يا راه آهن يا نظاير آن باعث قطع جريان در شبكه مربوطه مي گردد. شبكه آبرساني و تأسيسات وابسته به آن از مهمترين شريان هاي حياتي در كشور ما است. لزوم بهره برداري از شبكه آبرساني شهري پس از وقوع زلزله در كاهش ساير خسارات، شروع زندگي و برگشت به حالت قبل از زلزله ضروري است. لذا توجه بيشتر به مقاوم سازي و طراحي ضد لرزه اي اينگونه تأسيسات را مي طلبد.